Πότε το Παιδί μου Χρειάζεται Λογοθεραπεία

Η γλώσσα επιτρέπει στο παιδί να επικοινωνεί, να σκέφτεται, να μαθαίνει, να εκφράζει και να ικανοποιεί τις ανάγκες και επιθυμίες του. Συμβάλλει στη συναισθηματική του ολοκλήρωση και στην κοινωνικοποίησή του. Οι διαταραχές του λόγου και της ομιλίας μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη του παιδιού σε όλους αυτούς τους τομείς.

Πώς θα καταλάβω ότι το παιδί μου χρειάζεται λογοθεραπεία;

Ένδειξη μπορεί να είναι ότι το παιδί:

• Δεν αντιδρά κατάλληλα σε οδηγίες ή δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες που κάνει ο συνομιλητής του να επικοινωνήσει μαζί του.
• Δεν καταλαβαίνει πάντα αυτό που του λέτε ή το ρωτάτε και ζητά να το επαναλάβετε ή ανταποκρίνεται με μη κατάλληλο τρόπο.
• Δεν μιλά καθαρά, δεν λέει όλα τα σύμφωνα και η ομιλία του ακούγεται “μωρουδίστικη”.
• Μιλά δυσκατάληπτα με τρόπο που ακόμα και εσείς δεν το καταλαβαίνετε πάντα ή οι φίλοι σας που δεν το βλέπουν συχνά, δεν το καταλαβαίνουν.
• Η άρθρωσή του δεν έχει ακρίβεια και ορισμένες φορές ακούγεται σαν να “μασάει” τις λέξεις.
• Δεν έχει πλούσιο λεξιλόγιο σε σύγκριση με άλλα παιδιά της ηλικίας του.
• Παρότι είναι σε ηλικία που πηγαίνει σε παιδικό σταθμό κάνει φράσεις μόνο με δύο–τρεις λέξεις χωρίς να χρησιμοποιεί άρθρα, προθέσεις, ή άλλα γραμματικά στοιχεία.
• Δυσκολεύεται να περιγράψει αυτό που θέλει πει ή να αφηγηθεί τι έγινε.
• Δεν δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον και δεν αντιδρά σε ήχους.
• Κάνει στερεοτυπικές, μονότονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος, των άκρων ή του κεφαλιού, αποφεύγει να σας κοιτάξει ή σας κοιτάζει υπό γωνία.
• Παίζει μηχανικά, χωρίς συμβολισμό, έχει εμμονές ή λέει πράγματα άσχετα με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε.
• Ενοχλείται, κλείνει τα αυτιά του στους έντονους ήχους όπως ή ηλεκτρική σκούπα ή το τρυπάνι.
• Δυσκολεύεται να ξεκινήσει να μιλά, κολλάει στον πρώτο ήχο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή ή μικρές λέξεις όπως το “και” ή τα άρθρα των λέξεων.
• Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ρουτίνας ακόμα και μετά από πολλές προσπάθειες.
• Δυσκολεύεται στη ανάγνωση και κάνει ορθογραφικά λάθη ακόμα και σε λέξεις που ξέρει.

Οι παραπάνω ενδείξεις αποτελούν συμπτώματα πολλών διαφορετικών νευροαναπτυξιακών διαταραχών και κανένα παιδί δεν θα παρουσιάσει όλες τις ανωτέρω ενδείξεις μαζί. Εάν παρατηρείτε έστω και ένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με τον ειδικό λογοθεραπευτή.

Το παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία όταν δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του αποτελεσματικά ή όταν η δυσκολία επικοινωνίας επηρεάζει τη συμπεριφορά του, την ψυχολογία του ή την κοινωνική του επαφή με άλλα παιδιά ή ενηλίκους.

Γιατί το παιδί μου δεν μιλά καθαρά;

Τα περισσότερα παιδιά που δεν μιλούν καθαρά ή έχουν μειωμένο λεξιλόγιο ή δυσκολία να βάλουν τις λέξεις στη σειρά για να εκφράσουν αποτελεσματικά αυτά που θέλουν να πουν, απλώς περνούν αργά από τα στάδια εξέλιξης του λόγου και της ομιλίας. Κάποια άλλα μπορεί να εμφανίζουν κάποια Νευροαναπτυξιακή Διαταραχή που να εξηγεί τις δυσκολίες στο λόγο, την ομιλία και επικοινωνία.

Συχνές νευροαναπτυξιακές διαταραχές είναι η Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή (Developmental Language Disorder – DLD ), ο Αυτισμός, ο Τραυλισμός, η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) και η Δυσλεξία.

Επειδή τα συμπτώματα σε πολλές από αυτές τις νευροαναπτυξιακές διαταραχές μοιάζουν, είναι απαραίτητη η λεπτομερής, αναλυτική και εξειδικευμένη αξιολόγηση από έμπειρο λογοθεραπευτή.

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για λογοθεραπεία;

Ο χρόνος έναρξης της λογοθεραπείας εξαρτάται από το είδος της διαταραχής και τους παράγοντες που εμπλέκονται. Εξαρτάται επίσης και από τον αντίκτυπο της δυσκολίας στην επικοινωνία του παιδιού και στην ψυχολογία του καθώς και στην ψυχολογία των γονιών. Για παράδειγμα, σε ένα παιδί με αυτισμό η παρέμβαση θα πρέπει να αρχίσει άμεσα. Ένα παιδί που δεν λέει το “ρ” δεν είναι σκόπιμο να αρχίσει θεραπεία πριν τα πέντε περίπου χρόνια εφόσον αναμένεται ότι θα το πει μόνο του και δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι που υποδεικνύουν το αντίθετο.

Ένα παιδί 2 ετών που ξεκινά να τραυλίζει, αναγνωρίζει τους τραυλισμούς του και αντιδρά σε αυτούς κλείνοντας το στόμα του με το χέρι, θα πρέπει να αξιολογηθεί άμεσα παρότι μόλις το εμφάνισε. Ένα παιδί που μιλά αντικαθιστώντας σύμφωνα σε βαθμό που δεν το καταλαβαίνουν θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσει λογοθεραπεία ώστε να αποκατασταθεί η επικοινωνία του με τους άλλους το συντομότερο, για να σταματήσει να ματαιώνεται.

Που θα πρέπει να απευθυνθώ;

Οι λογοθεραπευτές του ΚΕΘΤ έχουν μεγάλη εμπειρία διάγνωσης και αντιμετώπισης όλων των νευροαναπτυξιακών διαταραχών και μπορούν να διαγνώσουν έγκυρα και με ακρίβεια εάν η ανησυχία που έχετε για την εξέλιξη της ομιλίας του παιδιού σας είναι δικαιολογημένη.

Μπορούν επίσης να αναλάβουν τη θεραπεία εφόσον αυτό χρειάζεται. Τα προγράμματα θεραπείας είναι εξατομικευμένα και υλοποιούνται με πολλούς τρόπους, ακόμα και εξ αποστάσεως.

Εάν έχετε ανησυχία για την εξέλιξη του λόγου και της ομιλίας του παιδιού σας, μη διστάζετε να επικοινωνήσετε άμεσα με τον ειδικό λογοθεραπευτή ο οποίος θα σας αναλύσει με ακρίβεια την πιθανή δυσκολία του παιδιού σας ή θα άρει τις ανησυχίες σας.