Διγλωσσία και Τραυλισμός

Γλωσσική Ανάπτυξη και Τραυλισμός σε Δίγλωσσα και Πολύγλωσσα Παιδιά

Στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες που ζούμε, πολλά παιδιά μεγαλώνουν σε δίγλωσσα ή πολύγλωσσα περιβάλλοντα. Οι γονείς των παιδιών που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα όπου μιλούνται περισσότερες από μία γλώσσες συχνά καλούνται να διαχειριστούν θέματα που αφορούν τη γλωσσική τους ανάπτυξη και την επικοινωνία τους στις γλώσσες αυτές. Τέτοια θέματα συχνά προκαλούν ανησυχία, δημιουργούν ερωτηματικά και αποτελούν πρόκληση για τους γονείς, ειδικά όταν το παιδί εμφανίζει δυσκολίες στην ομιλία, όπως ο τραυλισμός.

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται: “Μπορεί η ανάπτυξη δύο ή περισσοτέρων γλωσσών να προκαλέσει τραυλισμό στο παιδί μου;“

Ας εξετάσουμε λοιπόν πώς η γλωσσική ανάπτυξη στα δίγλωσσα ή πολύγλωσσα παιδιά διαφέρει από τα παιδιά που μιλούν μόνο μία γλώσσα και πώς μπορεί να επηρεάσει την ομιλία τους.

Ποιο είναι Δίγλωσσο ή Πολύγλωσσο Παιδί;

Δίγλωσσο ή πολύγλωσσο θεωρείται το παιδί που μιλά και κατανοεί δύο ή περισσότερες γλώσσες, χωρίς απαραίτητα να τις μιλά άπταιστα. Το παιδί μπορεί να χρησιμοποιεί αυτές τις γλώσσες στην καθημερινή του ζωή και να τις ακούει ή να τις χρησιμοποιεί στο σπίτι ή στο σχολείο. Η έκθεση στις γλώσσες δεν είναι απαραίτητο να έχει συμβεί στην προσχολική ηλικία.

Γλώσσα σε Εξέλιξη ή Τραυλισμός;

Πολλά δίγλωσσα και πολύγλωσσα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν περισσότερες δυσροές στην ομιλία τους σε σχέση με τα μονόγλωσσα παιδιά. Αυτές οι δυσροές δεν είναι πάντα ενδείξεις τραυλισμού. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να επαναλαμβάνει μονοσύλλαβες λέξεις (“και-και-και“) ή φράσεις/τμήματα φράσεων (“μου αρέσει που θα πάω-μου αρέσει που θα πάω στη γιαγιά“). Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιεί γεμίσματα, δηλαδή ήχους, λέξεις ή φράσεις χωρίς νόημα, που παρεμβάλλονται (“ε…θέλω…ε…παγωτό“) στο εκφώνημα του παιδιού. Αυτές οι δυσροές, που προσομοιάζουν με τα λεκτικά συμπτώματα του τραυλισμού είναι συνήθως προσωρινές και αποτελούν μέρος της φυσικής διαδικασίας εκμάθησης περισσότερων από μίας γλώσσας.

Πώς Μπορούμε να Αναγνωρίσουμε τον Τραυλισμό;

Τα λεκτικά συμπτώματα τραυλισμού έχουν ένταση. Συχνά συνοδεύονται από ανησυχία ή επίγνωση της δυσκολίας από το παιδί. Αν το παιδί είναι δίγλωσσο και τραυλίζει, το πιθανότερο είναι ότι ο τραυλισμός θα εμφανίζεται και στις δύο γλώσσες. Ωστόσο, μπορεί να μην είναι εξίσου έντονος ή συχνός σε όλες τις γλώσσες.

Η Διγλωσσία Προκαλεί Τραυλισμό;

Η διγλωσσία δεν προκαλεί τραυλισμό. Ο τραυλισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή με γενετική προδιάθεση, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ένα οργανικό υπόστρωμα που εξηγεί την εμφάνιση του. Η παρουσία δύο ή περισσότερων γλωσσών στο περιβάλλον του παιδιού δεν αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης τραυλισμού.

Αξιολόγηση του Δίγλωσσου ή Πολύγλωσσου Παιδιού;

Όταν ένα δίγλωσσο ή πολύγλωσσο παιδί αρχίσει να παρουσιάζει δυσροές στην ομιλία, είναι σημαντικό να γίνει άμεση και εξειδικευμένη αξιολόγηση από έναν λογοθεραπευτή εξειδικευμένο στον τραυλισμό. Η αξιολόγηση θα πρέπει να περιλαμβάνει την εκτίμηση της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού σε όλες τις γλώσσες που μιλά και να αποτυπωθούν οι πιθανές αιτίες πίσω από τις δυσροές.

Ζητούμενο της αξιολόγησης και της θεραπείας είναι να διασφαλιστεί ότι το παιδί μπορεί να επικοινωνεί αποτελεσματικά και άνετα με το περιβάλλον του – χωρίς να βιώνει δυσκολία ή ανησυχία. Η συμμετοχή των γονέων σε αυτή τη διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας, καθώς αυτοί είναι οι πρώτοι που παρατηρούν τις αλλαγές στην ομιλία του παιδιού, συμμετέχουν στη ζωή του παιδιού και επηρεάζουν την επικοινωνία.

Θεραπεία και Θεραπευτικά Αποτελέσματα

Η θεραπεία του τραυλισμού για τα δίγλωσσα και πολύγλωσσα παιδιά μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε γλώσσα που χρησιμοποιεί το παιδί και, μάλιστα, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι ορατά και στις δύο (ή τις περισσότερες) γλώσσες. Η θεραπεία θα πρέπει να επικεντρώνεται στην ενίσχυση της επικοινωνιακής ικανότητας του παιδιού.

Συμπεράσματα για τους Γονείς

Η γλωσσική ανάπτυξη ενός δίγλωσσου ή πολύγλωσσου παιδιού μπορεί να παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις. Το δίγλωσσο παιδί που εμφανίζει δυσροές, δεν είναι σίγουρο ότι τραυλίζει. Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε δυσκολία στην ομιλία του παιδιού σας, μη διστάσετε να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου λογοθεραπευτή. Η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση, κατάλληλη καθοδήγηση είναι το κλειδί για την υποστήριξη του παιδιού σας στην ανάπτυξη της επικοινωνίας.

Τζωρτζίνα Σταμέλου

Λογοθεραπεύτρια
Εξειδικευμένη Θεραπεύτρια Τραυλισμού