Βατταρισμός ή αλλιώς Ταχυλαλία

Η Ταχυλαλία είναι μια διαταραχή επικοινωνίας στην οποία ο ομιλητής εμφανίζει γρήγορο και ακανόνιστο ρυθμό ομιλίας. Η κανονικότητα της ομιλίας διαταράσσεται από συχνές παύσεις, επαναλήψεις και αναθεωρήσεις, παραλήψεις συλλαβών συναρθρώσεις ήχων, κυρίως σε πολυσύλλαβες λέξεις, καθώς και προσωδία που δεν ανταποκρίνεται στους συντακτικούς ή σημασιολογικούς κανόνες της γλώσσας.

Ο γρήγορος ρυθμός ομιλίας περιστασιακά έχει σαν αποτέλεσμα ανοργάνωτη και ασαφή ομιλία, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την αμοιβαία κατανόηση των νοημάτων που ανταλλάσσουν οι συνομιλητές κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας.

Εκδηλώνεται σαν δυσκολία συγχρονισμού των υποσυστημάτων του γλωσσικού συστήματος κατά την παραγωγή ομιλίας (επικοινωνιακές προθέσεις, νοήματα, ακολουθία, λεξικοποίηση, χρονισμός, άρθρωση, συντονισμός). Έχει νευρολογικό υπόβαθρο και κληρονομική προδιάθεση όπως και ο τραυλισμός.

Ταχυλαλία,  βατταρισμός, ταχυφημία, ταχυαρυθμία, είναι όροι που αναφέρονται στην ίδια διαταραχή ροής της ομιλίας και μεταφράζουν τον αγγλικό όρο Cluttering.

Υπάρχουν δύο ήδη cluttering:

1. Συντακτικός Βατταρισμός (syntactical cluttering) επαναλήψεις, εμβολοφρασίες, δισταγμοί, αναθεωρήσεις, δυσκολίες ανάκλησης λέξεων, δυσκολίες συντακτικής κωδικοποίησης σε επίπεδο λέξης ή πρότασης, δυσκολίες δόμησης αφήγησης, πραγματολογικές δυσκολίες.
2. Φωνολογικός Βατταρισμός (phonological cluttering) συναρθρώσεις, λάθη στη σειρά των συλλαβών, “τηλεσκοπική” –όλα με τη μία– πραγμάτωση φράσεων, ακατάλληλη χρήση παύσεων, ταχύς αρθρωτικός ρυθμός.

Η διερεύνηση του βατταρισμού

Περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους με βατταρισμό έχει και τραυλισμό. Τραυλισμός και βατταρισμός είναι δύο διαφορετικές δυσκολίες αλλά συχνά ο βατταρισμός διαγιγνώσκεται λανθασμένα σαν τραυλισμός. Η έγκυρη διάγνωση είναι σημαντική για την κατανόηση της ιδιαίτερης δυσκολίας που διαφοροποιεί την επικοινωνία του κάθε ανθρώπου και για την λήψη κατάλληλων αποφάσεων για την αντιμετώπιση.

Η προφανής ειδοποιός διαφορά μεταξύ τραυλισμού και βατταρισμού είναι η γρήγορη ταχύτητα ομιλίας που καθιστά την ομιλία δυσκατάληπτη. Ωστόσο, η γρήγορη δυσνόητη ομιλία δεν είναι απαραίτητα ένδειξη βατταρισμού από μόνη της. Υπάρχουν πρόσωπα που τραυλίζουν που μιλούν γρήγορα και τα λεν “όλα με τη μία” για να μην τραυλίσουν και άλλα που τραυλίζουν έντονα σε βαθμό που καθίσταται δύσκολη η αντίληψη του νοήματος.

Ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά είναι ενδεικτικά βατταρισμού:

• Ταχύτατη, ανοργάνωτη παρορμητική σκέψη και λόγος.
• Γρήγορος ή/και ακανόνιστος ρυθμός ομιλίας.
• Ταχύτατη, ανοργάνωτη παρορμητική σκέψη και λόγος.
• Γρήγορος ή/και ακανόνιστος ρυθμός ομιλίας.
• Συχνές δυσροές που δεν μοιάζουν με αυτές του τραυλισμού όπως η επανάληψη πολυσύλλαβων λέξεων, ολόκληρων φράσεων ή αναθεωρήσεις (αλλαγή αυτού που είπα με κάτι άλλο), πολλές παρεμβολές ήχων (εεε, μμμ, κλπ.) ή λέξεων/φράσεων (ας πούμε, δηλαδή, κλπ.)
• Συχνές παραλήψεις ή συγχωνεύσεις συλλαβών ή φθόγγων.
• Αφύσικες παύσεις, προσωδία και τονισμός.
• Λέξεις που δεν ολοκληρώνονται ή μπαίνουν η μία μέσα στην άλλη.
• Τάση διακοπής του συνομιλητή.
• Συνεχόμενη ομιλία που δεν καταλήγει κάπου.
• Έλλειψη επίγνωσης ότι η ομιλία δεν γίνεται κατανοητή από το συνομιλητή.

Η προσεκτική, συνειδητή ομιλία με σκέψη και συγκέντρωση, αποκαθιστά τα συμπτώματα του βατταρισμού, καθιστώντας τον εντοπισμό τους δύσκολο σε οργανωμένες περιστάσεις επικοινωνίας, όπως η λογοθεραπευτική αξιολόγηση.

Τι κάνουμε στο ΚΕΘΤ

Μας ενδιαφέρει περισσότερο το πρόσωπο με βατταρισμό και λιγότερο η δυσκολία του. Ξεκινάμε καταγράφοντας τις προσδοκίες του προσώπου από τη συνεργασία μας.

Χρησιμοποιούμε εξειδικευμένα πρωτόκολλα διερεύνησης που αναδεικνύουν ικανότητες και αδυναμίες.

Διαφοροποιούμε τον τραυλισμό από τον βατταρισμό, και τον βατταρισμό από άλλες δυσκολίες που επίσης έχουν τον παρορμητισμό στην κλινική τους εικόνα, όπως είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ).

Μαζί με το πρόσωπο με βατταρισμό σχεδιάζουμε βραχύχρονες παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση της λειτουργικότητάς του και της ποιότητας της ζωής του.