Ιστορίες Τραυλισμού

247

Κάθε άνθρωπος μπορεί να αισθάνεται άβολα με την κοινοποίηση προσωπικών θεμάτων, πόσο μάλλον με την αποκάλυψη και συζήτηση προσωπικών πληροφοριών σχετικά με μια δυσκολία όπως είναι ο τραυλισμός που σε όλη του τη ζωή μπορεί να προσπαθούσε να κρύψει και να αποφύγει. Η αποδοχή και η ανοιχτή συζήτηση για τον τραυλισμό, η αποκάλυψη πληροφοριών σχετικά με την προσωπική δυσκολία του κάθε προσώπου, αποτελεί καταλυτικό παράγοντα απευαισθητοποίησης και θετικής ψυχολογικής, λεκτικής και επικοινωνιακής αλλαγής για τα πρόσωπα που τραυλίζουν.

Στο πλαίσιο της Ομαδικής Θεραπείας Ενηλίκων με τραυλισμό, μέλη της ομάδας θεραπείας δημοσιοποιούν τη δική τους ιστορία τραυλισμού για θεραπευτικούς σκοπούς, για να μοιραστούν την εμπειρία τους με άλλα πρόσωπα που τραυλίζουν και για να ενημερώσουν το ευρύ κοινό για τον τραυλισμό και την εμπειρία ενός προσώπου που τραυλίζει.

 

 

Η ιστορία της Κατερίνας

Τραυλίζω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Το καταλάβαινα γιατί παρατηρούσα ότι μιλούσα διαφορετικά από τους γονείς μου. Ξεκινώντας το σχολείο ήμουν πολύ ενθουσιασμένη που θα γνώριζα καινούριους ανθρώπους και θα μάθαινα καινούρια πράγματα, καθώς είμαι κοινωνική και φιλομαθής.

Δυστυχώς το Δημοτικό για εμένα κατέληξε να είναι εφιάλτης, να κλαίω κάθε βράδυ μη θέλοντας να πάω σχολείο, τα παιδιά να με κοροϊδεύουν κάθε μέρα για τον τρόπο που μιλούσα και οι δασκάλες ανήμπορες δεν έκαναν τίποτα. Έγινα ένα πολύ κλειστό παιδί, κατέληξα να μη θέλω να μιλάω καθόλου μέσα στη μέρα και να είμαι χαμένη στα βιβλία, τα μαθηματικά και τη μουσική.

Ανεχόμουν τον χλευασμό, την κοροϊδία και την μοναξιά κάθε μέρα. Θυμάμαι να πηγαίνω σε παιδοψυχολόγους και λογοθεραπευτές οι οποίοι μου έβαζαν και με πίεζαν να κάνω συνέχεια ασκήσεις που δε μου άρεσαν. Ένιωθα τους γονείς μου να ντρέπονται για εμένα, να μη θέλουν να συζητήσουν με άλλους ή με εμένα θέματα σχετικά με τον τραυλισμό μου.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά να προσπαθώ να βγάλω μία λέξη και οι γονείς μου να με κοιτάζουν με ντροπή και λύπηση. Επίσης θυμάμαι τους ανθρώπους να με κοιτάζουν με ανυπομονησία και κοροϊδία κάθε φορά που προσπαθούσα να μιλήσω.

Όταν έγινα 11 χρονών άρχισα να αντιστέκομαι στις κοροϊδίες, αλλά προφανώς ο τραυλισμός μου συνέχισε να με επηρεάζει αρνητικά, κάνοντάς με να αποφεύγω περιστάσεις κατά τις οποίες θα έπρεπε να μιλήσω. Το άγχος ήταν απίστευτο κάθε φορά που έπρεπε να πω έστω και μία λέξη.

Οι γονείς μου ακόμα και τότε, όποτε τραύλιζα με κοιτούσαν λυπημένα. Στην εφηβεία συνέχιζα να είμαι ένα κλειστό κορίτσι με χαμηλή αυτοπεποίθηση, αρχίζοντας όμως να κάνω σιγά σιγά παρέες. Προσεκτικά όμως, μην καταλάβουν ότι τραυλίζω, γιατί ίσως τότε μπορεί να μην ήθελαν να συναναστραφούν μαζί μου. Συνέχιζα να πηγαίνω σε λογοθεραπευτές επειδή με πίεζαν οι γονείς μου, χωρίς να το θέλω.

Έκανα τις ασκήσεις για να τις κάνω, χωρίς να έχω καταλάβει το νόημά τους και πάντα προσπαθώντας να καλύψω τον τραυλισμό μου. Ήταν σαν να τον είχα σκεπάσει με ένα σεντόνι και έκανα ότι δεν ήταν εκεί. Αποκορύφωμα όλων αυτών των θεραπειών ήταν όταν στα 15 μου πήγα σε έναν λογοθεραπευτή με την έντονη προτροπή του πατέρα μου. Θεωρούταν ότι ήταν πολύ καλός, με πολλή εμπειρία.

Δεν πρόλαβα να πω μία πρόταση και μου είπε ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα για εμένα και με έδιωξε με απαξιωτικό ύφος. Αυτό ήταν, παραδόθηκα εξαιρετικά πληγωμένη στον τραυλισμό μου. Είχα φτάσει σε σημείο να κατηγορώ τον τραυλισμό για όλα όσα δεν μπορούσα να έχω και ένιωθα ανήμπορη να κάνω το οτιδήποτε, άσχετα με το αν έπρεπε να μιλήσω ή όχι. Πίστευα ότι δεν θα με αγαπούσε ποτέ κανένας.

Ευτυχώς, αυτή η σκέψη άρχισε να αλλάζει όταν μπήκα στο Πολυτεχνείο στην Πάτρα που θα έπρεπε να τα βγάλω πέρα μόνη μου. Καθώς ο καιρός περνούσε έβλεπα ότι μπορούσα να τα καταφέρω μια χαρά σε όλους τους τομείς: από τις σπουδές μου και τα ερωτικά μέχρι καθημερινά πράγματα όπως να πληρώσω έναν λογαριασμό ή να αγοράσω ένα εισιτήριο. Ο τραυλισμός ήταν εκεί ακόμα δυνατός, αλλά δεν τον άφηνα τόσο πολύ να επηρεάσει τη λειτουργικότητα της ζωής μου.

Πραγματικά, όλα άλλαξαν όταν συμμετείχα την πρώτη φορά στην ομαδική θεραπεία του κ. Γ. Φούρλα στα 24 μου. Κάθε μέρα για εμένα ήταν μια εντελώς διαφορετική εμπειρία, καταρρίπτοντας όλα όσα μου είχαν πει για τον τραυλισμό. Όλη η κοσμοθεωρία μου, η επικοινωνία μου και ο τρόπος αντιμετώπισης του τραυλισμού άλλαξε μέσα σε μερικές μέρες. Κάτι που προσπαθούσα να το κάνω όλη μου τη ζωή.

Ήταν πολύ δύσκολο αλλά ταυτόχρονα πολύ απελευθερωτικό να αρχίσω να μην ντρέπομαι και να μην έχω τύψεις για το γεγονός ότι τραυλίζω. Άρχισα να το λέω σε κόσμο και να είμαι περήφανη για αυτόν, γιατί τελικά ο τραυλισμός μου με ανάγκασε να σπρώχνω τοίχους καθημερινά και με έκανε πολύ πιο δυνατή από όσο θα ήμουν εάν δεν τραύλιζα.

Φέτος, στα 25 μου, που ξανακάνω την ομαδική θεραπεία, δε νιώθω ότι έχω αποτύχει με την πρώτη. Ίσα ίσα που νιώθω ότι εμπλουτίζω την προηγούμενη εμπειρία μου.

— Κατερίνα Πίνη

 

 

Η ιστορία του Γρηγόρη

Ο τραυλισμός μου εμφανίστηκε σε ηλικία 4 χρονών στο προ-νήπιο. Δεν έχω συνειδητοποιήσει τι προκάλεσε την εμφάνιση του, μπορεί να ήταν τυχαίο, μπορεί κάποια εμπειρία να τον πυροδότησε. Άλλωστε ό,τι γνωρίζω για την τότε μου ζωή είναι από περιγραφές των οικείων μου. Ένα πιθανό ενδεχόμενο είναι να τον προκάλεσε ο τσακωμός με τον τότε καλύτερο μου φίλο, γεγονός που θυμάμαι ότι μου είχε στοιχίσει, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία εικασία. Το σίγουρο είναι ότι υπήρχε έντονη προδιάθεση μιας και η μητέρα μου τραυλίζει, αλλά και ο πατέρας μου ο οποίος το ξεπέρασε στην παιδική του ηλικία.

Η συνείδησή μου αρχίζει να συνδέεται με τον τραυλισμό στο δημοτικό όπου αρχίζω πλέον να αντιλαμβάνομαι την διαφορά στην επικοινωνία μου με τα άλλα παιδιά και να αγχώνομαι για τον τρόπο που μιλάω. Ωστόσο ούτε από τότε έχω καθαρή μνήμη και πολλά γεγονότα να μνημονεύσω.

Θυμάμαι το άγχος για το αν θα κάνουμε θεατρικό σε κάθε τάξη, όπου θα αναγκαζόμουν να μιλήσω σε κοινό και ήταν ο εφιάλτης μου. Μόνο στην πέμπτη δημοτικού είχαμε κάνει και είχα δουλέψει το κείμενο με τον τότε λογοθεραπευτή μου αλλά δεν θυμάμαι την παραμικρή λεπτομέρεια για το πώς το είπα τελικά, μάλλον καλά όμως.

Θυμάμαι επίσης το σχόλιο ενός παιδιού γύρω στην δευτέρα δημοτικού όταν του μίλησα και μου απάντησε “καλά μάθε να μιλάς πρώτα και μετά τα λέμε”, γεγονός αρνητικό για την τότε ψυχολογία μου. Στο γυμνάσιο και το λύκειο ο τραυλισμός ήταν επίσης μαζί μου σε κάθε βήμα χωρίς να με εμποδίζει απ’ το να κοινωνικοποιηθώ, να κάνω παρέες κλπ.

Μπορώ να πω ότι ήμουν αρκετά κοινωνικός, επικοινωνιακός και αγαπητός σε όποιον με γνώριζε. Ίσως γι’ αυτό να μην έπεσα και θύμα bullying ή χλευασμού, με εξαίρεση μία φορά στη δευτέρα λυκείου. Γενικά μετρημένες  στα δάχτυλα του ενός χεριού οι εμπειρίες αρνητικού ή επιθετικού σχολιασμού. Δηλώνω τυχερός γι’ αυτό αφού τα παιδιά στις μικρές ηλικίες είναι πολύ σκληρά. Θυμάμαι επίσης την αμηχανία μου μία φορά που έπρεπε να πω μάθημα στο γυμνάσιο και είχα κολλήσει εντελώς οπότε σταμάτησα, είπα “συγγνώμη έχω κολλήσει”, και μετά συνέχισα.

Θυμάμαι την απόλυτη ησυχία στην τάξη τότε. Συχνά τύχαινε να με ρωτήσουν πολλά παιδιά από περιέργεια αν το κάνω επίτηδες και γιατί δεν φαίνεται όταν μιλάω με αυτούς, προσπαθώντας να τους εξηγήσω όπως μπορούσα ότι αυτό είναι κάτι που επιδεινώνεται σε καταστάσεις άγχους. Στο πανεπιστήμιο αντίστοιχα όλα ομαλά, κι άλλες παρέες, κι άλλες εμπειρίες και ο τραυλισμός συνοδοιπόρος. Με ενοχλούσε χωρίς να με καθιστά δυσλειτουργικό, τουλάχιστον σε ένα ικανοποιητικό για εμένα βαθμό.

Με δυσκόλεψε, για παράδειγμα, σε παρουσίαση μιας εργασίας όπου έπρεπε να μιλήσω σε ευρύ κοινό, είχα κατακοκκινίσει και η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά. Σε γενικές γραμμές ο τραυλισμός μου είχε πάντα σταθερή πορεία με αυξήσεις σε καταστάσεις πίεσης και άγχους. Η λογοθεραπεία που έκανα μικρός θεωρούσα ότι ήταν άχρηστη και δεν βοήθησε πουθενά αφού το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο, μεγαλώνοντας άρχισα να καταλαβαίνω πόσο καλό μου έκανε και ότι δούλευε υποσυνείδητα τότε αλλά και τώρα.

Πάντα ήθελα να απαλλαγώ από τον τραυλισμό γιατί μου δυσκόλευε τη ζωή, πέφτοντας στην παγίδα να τον κρύψω, να τον καλύψω μαζί με άλλα ελαττώματα του χαρακτήρα μου, βγάζοντας τον καλύτερο δυνατό Γρηγόρη στους ανθρώπους γύρω μου. Άργησα έτσι να συνειδητοποιήσω πως το στοίχημα είναι να τον δεις στα μάτια, να τον γνωρίσεις και να τον αγκαλιάσεις, τοποθετώντας τον μαζί με τα υπόλοιπα στοιχεία του χαρακτήρα σου που αγαπάς.

— Γρηγόρης Κοκκίνης

 

 

Η ιστορία της Ίλιας

Δεν θυμάμαι πολλά πράγματα σε σχέση με τον τραυλισμό στην παιδική μου ηλικία. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι όταν ήμουν δημοτικό είχε ήδη εμφανιστεί. Υπήρχαν αρκετά παιδιά τα οποία για να με κοροϊδέψουν κολλούσαν επίτηδες, και καλά ότι με μιμούνται. Άρχισα λογοθεραπεία στα 12 για περίπου 1 χρόνο χωρίς όμως να είχε αποτέλεσμα καθώς θεωρώ ότι δεν ήμουν στην κατάλληλη ηλικία για να υποστηρίξω κάτι τέτοιο. Είχα κάνει και άλλη μία φορά όταν ήμουν πολύ πιο μικρή αλλά δεν θυμάμαι τίποτα από αυτό.

Αργότερα στο γυμνάσιο ήταν λες και εξαφανίστηκε δια μαγείας από την ζωή μου. Σχεδόν το είχα ξεχάσει εγώ και η οικογένειά μου, καθώς δεν τραύλιζα οπότε είχαμε σταματήσει και να το συζητάμε. Στην Δευτέρα λυκείου άρχισα προετοιμασία για πανελλαδικές. Εκεί ήταν που έκανε ξανά την εμφάνισή του, αλλά σε μικρό βαθμό. Η αποκορύφωση ήταν στην Τρίτη λυκείου, δηλαδή πέρσι, όταν το άγχος μου είχε χτυπήσει κόκκινο και μαζί με πολλά ψυχοσωματικά προβλήματα τα οποία παρουσίασα, άρχισα πάλι να κολλάω περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φάση της ζωής μου. Θεωρώ ότι είχα ήδη την προδιάθεση του τραυλισμού μέσα μου και πολύ απλά ο οργανισμός μου αντέδρασε και εκεί.

Τα πράγματα γινόντουσαν ολοένα και χειρότερα όσο περνούσε ο καιρός και έφτανε η μέρα να δώσω. Δεν μου έφτανε δηλαδή το άγχος που είχα εκ των πραγμάτων για το αν θα γράψω καλά και αν θα υπάρξει ανταμοιβή για τον κόπο μου, είχα και το άγχος μην κολλήσω στο φροντιστήριο, μην με βάλουν να διαβάσω και μην χρειαστεί να πω κάποια λέξη η οποία θα με δυσκολέψει. Άρχισα λοιπόν να συνειδητοποιώ ακριβώς που υπάρχει το πρόβλημα και αυτό ήταν και εξακολουθεί να είναι μόνο σε τρία γράμματα (π,κ,τ), στα οποία δυσκολεύομαι.

Δυστυχώς για εμένα, τα τρία αυτά γράμματα είναι από τα πιο συνηθισμένα στην ελληνική γλώσσα. Αφού τελείωσαν οι πανελλήνιες και όσο περνούσε ο καιρός και άρχιζα σιγά σιγά να συνέρχομαι, μπορώ να πω ότι μίκρυνε ο βαθμός που κολλούσα και σταθεροποιήθηκε μέχρι και σήμερα. Η λύση που βρήκα για κάποιους μήνες ήταν να αντικαθιστώ τις λέξεις οι οποίες αρχίζουν από τα συγκεκριμένα γράμματα με άλλες συνώνυμές τους ή να τοποθετώ μπροστά από δύσκολες λέξεις άρθρα.

Και οι δύο μέθοδοι είχαν ως αποτέλεσμα κάποιες φορές απλά να μην λέω ακριβώς αυτό που θέλω, να κουράζομαι απίστευτα με το να σκέφτομαι συνεχώς συνώνυμα λέξεων και μερικές φορές να μην λέω καν αυτό που θέλω δεδομένου ότι δεν έχουν όλες οι λέξεις συνώνυμα. Με λίγα λόγια το έκρυβα όσο καλύτερα μπορούσα καθώς ήμουν πολύ ευαισθητοποιημένη σε αυτό το θέμα. Όταν η μητέρα μου τα είδε όλα αυτά βρήκε το ΚΕΘΤ προκειμένου να με βοηθήσει.

Στην αρχή ήμουν αρνητική γιατί έπρεπε για πρώτη φορά να μιλήσω ανοιχτά για αυτό και να πάω σε ένα μέρος στο οποίο όλοι θα ήξεραν πως έχω πρόβλημα τραυλισμού, πράγμα που μέχρι τότε προσπαθούσα με κάθε τρόπο να κρύψω. Τελικά έκανα την υπέρβαση και πήγα. Η επόμενη υπέρβαση εαυτού που έκανα, ήταν να συμμετάσχω στην ομάδα ενηλίκων του ΚΕΘΤ. Πήγα με τεράστιο δισταγμό έχοντας στο μυαλό μου μόνο ότι αν δεν πάω θα το μετανιώσω αργότερα.

Λέω με σιγουριά ότι άλλαξε σε αρκετά μεγάλο βαθμό η ζωή μου καθώς πια έχω απευαισθητοποιηθεί πάρα πολύ (σύμφωνα με τα δικά μου όρια), δεν το κρύβω, δεν ψάχνω συνώνυμα, δεν ντρέπομαι για αυτό και έχω αρχίσει να το ελέγχω με κάποιους τρόπους. Επίσης κατάλαβα πολλά πράγματα, κυρίως ότι δεν είμαι η μόνη που το έχω και πάνω από όλα ότι είναι ανθρώπινο, δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να νιώθω άσχημα για τον εαυτό μου. Έχω μάθει λοιπόν πολλά πράγματα από το ΚΕΘΤ τόσο για τον τραυλισμό όσο και για τα όρια του εαυτού μου.

Πράγματα τα οποία απέκλεια στο παρελθόν να κάνω τα έκανα και ο κύριος λόγος ήταν η εμπιστοσύνη που μου ενέπνευσαν εκεί, καθώς και η στήριξη τόσο των ίδιων όσο και της οικογένειάς μου. Βλέπω μεγάλη διαφορά και στον τραυλισμό μου αλλά και στον εαυτό μου γενικότερα. Η ζωή μου σίγουρα έγινε πολύ πιο εύκολη. Ένα ευχαριστώ είναι λίγο.

— Ίλια

 

 

Η ιστορία του Φάνη

Όταν αναπολώ την πρώτη, ή τουλάχιστον, τις πρώτες στιγμές τραυλισμού στη ζωή μου θυμάμαι να μου λέει η δασκάλα στην πέμπτη δημοτικού, ότι κολλάω και από εδώ και πέρα θα με βάζει να κάνω ανάγνωση στην τάξη για να ξεπεράσω αυτό το πρόβλημα. Εκείνη την περίοδο όντως τραύλιζα, αλλά μετά από λίγο καιρό το πρόβλημα κρύφτηκε. Αν με ρωτήσετε για τον τραυλισμό μου στο γυμνάσιο, θα σας πω ότι τραύλιζα ελάχιστα και πολύ σπάνια.

Όμως 1-2 φίλοι μου άμεσα και έμμεσα μου είπαν στην ουσία ότι τραυλίζω, πράγμα που κατά τη γνώμη μου σημαίνει ότι είτε τραύλιζα αρκετά και δεν το καταλάβαινα είτε ότι τραύλιζα λίγο και στα αυτιά των φίλων μου ακουγόταν μεγαλύτερος ο τραυλισμός μου. Στο λύκειο με θυμάμαι πολύ καλύτερα. Δεν τραύλιζα σχεδόν καθόλου με εξαιρέσεις φυσικά. Δηλαδή στην μαθητική μου ηλικία δεν τραύλιζα όσο τώρα και όταν τραύλιζα είτε δεν το καταλάβαινα είτε όταν το καταλάβαινα, δεν με έπαιρνε από κάτω. Ώσπου ήρθε η στιγμή να πάω στο πανεπιστήμιο. Όλα πήγαιναν καλά και μου άρεσε πολύ.

Οι συμφοιτητές μου πια ήταν πάρα πολλοί και άγνωστοι, σε αντίθεση με τους συμμαθητές μου στο σχολείο, και το περιβάλλον μου φαινόταν “βαρύ”, απαιτητικό για να σηκώσω το χέρι μου και να εκφράσω μια απορία ή να απαντήσω σε ερώτηση. Δεν θυμάμαι αν ήταν η πρώτη μου απάντηση σε ερώτηση του καθηγητή, αλλά μια μέρα σηκώνω το χέρι να απαντήσω μονολεκτικά σε μια ερώτηση. Όμως η λέξη δεν μου έβγαινε με τίποτα. Εκείνη την στιγμή λέω αμήχανα : “εεεε, το ξέχασα τώρα…” προσπαθώντας να βρω χρόνο να βγάλω την λέξη και τελικά το καταφέρνω.

Από αυτή τη στιγμή νομίζω πως ο τραυλισμός μου άρχισε να εκδηλώνεται. Μπορεί μετά να έκανα παρουσίαση τραυλίζοντας μόνο μια φορά ή να μίλησα σε κόσμο στο πλαίσιο της σχολής μου όμως σταδιακά ο τραυλισμός μου μεγεθυνόταν και το καλοκαίρι του 2018 είχε φτάσει σε μεγάλο βαθμό. Ειδικά μετά από κάποιες ομιλίες λίγων δευτερόλεπτων τον Οκτώβριο του 2018 που έκανα στα πλαίσια ενός προγράμματος του πανεπιστημίου κατάλαβα ο, τι δεν μπορούσα να διαχειριστώ τον τραυλισμό μου. Έτσι αποφάσισα ότι ήθελα να κάνω κάτι για αυτή την κατάστασή, ήθελα να απαλλαχθώ από τον τραυλισμό. Έτσι, ήρθα στο κέντρο έρευνας και θεραπείας τραυλισμού με σκοπό να το αντιμετωπίσω.

— Φάνης Ψεβεδούρος

 

 

Η ιστορία της Σμαράγδας

Η ιστορία του τραυλισμού μου είναι σύντομη, καθώς δεν γνώριζα τι είναι ο τραυλισμός πριν περάσω στη σχολή μου. Στη σχολή Λογοθεραπείας. Άλλωστε για μένα τραυλισμός είναι το αυτί που ακούει τον τραυλισμό. Άραγε αν όλοι τραυλίζαμε θα υπήρχε κάποιος όρος που να περιγράφει αυτή την καθολική ομιλία;

Από όσο με θυμάμαι πάντα βιαζόμουν να πω αυτά που είχα στο κεφάλι μου. Συνέχεια μου έλεγαν “Βούτα την γλώσσα στο κεφάλι πριν μιλήσεις!”. Χελλόου!! Που είναι η διασκέδαση σ’ αυτό;! “Μίλα αργά και καθαρά”. Άλλη μια φράση που έχω βαρεθεί να ακούω.

Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς ξεκίνησα να μιλάω και χαμηλόφωνα, ειδικά στους εξωτερικούς χώρους και η ειρωνεία είναι πως δεν το καταλαβαίνω ότι το κάνω αυτό. Έγινε συνήθεια το να μην με ακούν και εμένα να με βολεύει αυτό. Αφού αν κάνω σαρδάμ δεν θα ακουστεί. Σωστά; Μετά αναρωτιόμουν γιατί δεν ακούγεται ο λόγος μου σε συζητήσεις πολλών ατόμων ή γιατί όλοι μιλάνε την ώρα που μιλάω και εγώ. Ε εντάξει σιγά, είμαι σίγουρη πως η δικιά τους άποψη αξίζει να ακουστεί περισσότερο. Χμ, I don’t think so!

Μαζί με αυτά και ένα χαώδες μυαλό που δεν βοηθάει καθόλου. Η δυσκολία να οργανώσω τις σκέψεις μου και το στόμα να τρέχει πιο γρήγορα από αυτές, σκόρπιες λέξεις να πηγαίνουν και να έρχονται χωρίς ροή, χωρίς νόημα. Το χάος! Και μετά στρες και πίεση να ανακαλέσω όλα όσα ήθελα να πω και μόλις τώρα τα ξέχασα. Α ναι! Θυμήθηκα! Θυμήθηκα ότι μαζί με όλα αυτά, δώρο και μια νευρικότητα στα χέρια, στην ένταση της φωνής και φυσικά ένα μονίμως σηκωμένο φρύδι. Πώς να χάσεις τέτοια προσφορά;

— Σμαράγδα